استاد مسعود حبیبی

مسعود حبیبی (زادهٔ ۲۶ بهمن ۱۳۴۰ در کرمانشاه) نوازنده و مدرس ساز دف اهل ایران است.

زندگینامه و کار استاد مسعود حبیبی به عنوان نوازندهٔ دف

وی در سن ۱۲ سالگی آغاز به یادگیری پیانو کرد و پس از آن به دف روی آورد. حبیبی در سال ۱۳۵۷ به رادیو کرمانشاه دعوت گردید و در ارکستر رادیو به نواختن پیانو پرداخت. از سال ۱۳۶۷ آغاز به همکاری با رادیو تلویزیون تهران نمود. علاوه بر همکاری با رادیو تلویزیون تهران حبیبی در سال‌های اولیهٔ دهه هفتاد با گروه صبا به سرپرستی و آهنگسازی حسین فرهادپور و آواز عبدالحسین مختاباد همکاری پیوسته داشت. او همچنین با گروه بیدل به خوانندگی حسام‌الدین سراج و گروه نوا تجربهٔ همکاری در اجرای صحنه‌ای موسیقی داشته‌است. حبیبی از سال‌های پایانی دهه شصت با گروه عارف به آهنگسازی و سرپرستی پرویز مشکاتیان همکاری داشت و تا زمان درگذشت مشکاتیان با این گروه در کنسرتهای داخل و خارج و نیز آلبومهایی که منتشر کردند به عنوان نوازندهٔ دف کار می‌کرد. او هم‌اکنون با ارکسترها و آنسامبل‌های گوناگونی از جمله ارکستر صدا و سیما همکاری دارد و آهنگسازان در اجرای قطعات خود از نوازندگی او سود برده‌اند. همچنین دف نوازی مجموعه سی دی‌ها وکاست‌هایی شامل زورق مهتاب، بهشت من، نوبهار، رقص گلها، دشت شقایق‌ها و دف‌نوازی موزیک متن سریال‌های ولایت عشق، تنهاترین سردار، امام علی از کارهای او به‌شمار می‌رود. مسعود حبیبی در سال ۷۲ گروه دالاهو را بنیان گذاشت. این گروه یک ارکستر بزرگ از سازهای ریتمیک است که اجراهای فراوانی را در تهران و دیگر شهرها به روی صحنه برده‌است. وی در کنار دیگر فعالیت‌های هنری در ارکستراسیون ریتمیک به دیدگاه‌های نوینی دست یافته که نمونه آشکار آن در آلبوم حماسهٔ ایران‌زمین توسط گروه دالاهو تجلی یافته‌است. حبیبی در سال ۱۳۹۱ با همکاری بیژن کامکار کنسرت تخت جمشید را برگزار کرد.

در شهریور ۱۳۹۲ مراسم بزرگداشت مسعود حبیبی در سالن احسان شیراز برگزار شد. در این مراسم از سردیس و تمبر یادبود مسعود حبیبی رونمایی شد.

طراحی مدل جدیدی از دف استاد مسعود حبیبی

حبیبی همچنین نوآوری‌هایی در ساخت دف پدیدآورد و ساختمان ساز دف را بهبود بخشید و ورژن نوینی از دف را طراحی کرد. این ورژن نوین دف دارای پوستی از جنس پوسته سازهای «ساید درام» (مواد شیمیایی) است. این نوع دف برای نوازندگان ارکستر بسیار مناسب است و مشکل تغییر طنین بر اثر تغییر رطوبت و دمای هوای محیط را ندارد و بر پایهٔ کوک‌های مختلف تهیه و نواخته می‌شود. روند تکامل ساز دف طی پژوهش‌ها و با انجام آزمایش‌های گسترده‌ای ادامه پیدا کرد و اخیراً به تولید طرح جدیدی از دف انجامید که از آن به عنوان نسل تکامل یافتهٔ دف‌های حبیبی یاد می‌شود. دف جدید حبیبی نسبت به دف‌های دیگر سبک‌تر است و با طرح پوست طبیعی دارای توانایی‌های بیشتری نسبت به دف‌های پیشین است. بدین‌گونه که سطح پوست آن دارای برجستگی‌های بسیار ریزی است که به دلیل وجود اصطکاک صدای متفاوتی با دیگر دف‌ها دارد و امکان صداسازی را برای نوازنده افزایش می‌دهد. همچنین بیرون قاب این ساز از جنس جیر و وزن ساز حدود ۷۰۰ گرم است. حلقه‌های این دف جدید از جنس نیکل است که دیرتر سیاه می‌شود و رنگ طبیعی آن نقره‌ای است.

کتاب شیوه نوین دف نوازی استاد مسعود حبیبی

مسعود حبیبی با تلاش فراوان و با تلفیق اصول علمی و هنری در نواختن ساز دف، شیوه نوینی را برای دف‌نوازی ارائه کرده‌است که یک کتاب چهار جلدی با نام (شیوهٔ نوین دف نوازی) برای اجرای تکنیکهای نوین دف تألیف نموده‌است. در این کتاب که بر روی حامل چها خطی نوشته شده علائم نوانس نیز به کار برده شده که نشان دهنده قوت و ضعف هر نت است. استفاده از این علایم نوانس در نواختن سازهای کوبه‌ای امری کلیدی و اجتناب‌ناپذیر است، زیرا این سازها فاقد ملودی هستند و جای خالی ملودی باید با برجسته نشان دادن و اجرای درست نوانس پر شود که یکی از اصول اولیه اجرای درست موسیقی است.

کتاب آموزش ریتم و دف استاد مسعود حبیبی

وی بعد از سالها تدریس موفق کتب (شیوه نوین دفنوازی) یک دوره آموزشی هفت جلدی نوین را با عنوان (آموزش ریتم و دف) تألیف نموداند که با استفاده از تجربیات به دست آمده از سالها تدریس مجموعه چهار جلدی شیوه نوین دف نوازی، متناسب با سیر یادگیری شاگردان نوشته شده و فراتر از مجموعه چهار جلدی قدیم به پیش می‌رود. در این دوره آموزشی مباحث و مفاهیم ریتمی که در سازهای کوبه ای و در فرهنگ‌های مختلف استفاده می‌شود آورده شده و در قالب نوازندگی برای ساز دف پیاده‌سازی شده‌است.